ግብሪ እንስሳ ዘቤት፡ ካልእ ሜላ ምዝመዛ

መንግስቲ ህግደፍ ነቲ ኣብ ዝሓለፉ ስርዓታ ዝነበረ፡ ናይ ኣከፋፍላ ግብሪ ብዝኸፈአ መልክዑ ብምቕራብ  ናይ መሬትን እንስሳ ዘቤትን ስርዓተ-ግብሪ ሓንጺጹ ሓድሽ መመዝመዚ ሜላ ፈጢሩ ይሰርሕ ከም ዘሎ ምንጭታት ካብ ኣስመራ ገሊጾም። ነዚ ሓድሽ ግብሪ እንስሳ ዘቤትን መሬትን ክሳብ ታሕቲ ወሪዶም ብምምዝጋብ ዘተግብሩ፡ ኣካላት እቲ ህዝባዊ ምምሕዳር ብዝብል መጸባበቒ ስም ህግደፍ ዝጥቀመሎም ኣካላት እዮም።

በቲ ክሳብ ሕጂ ተረኺቡ ዘሎ ኣሃዛዊ ሓበሬታ መሰረት፡ ዓቐን እቲ ንእንስሳ ዝኽፈል ግብሪ፡ ብነፍሲ ወከፍ ንኣድጊ 50፡ ንከብቲ 100፡ ንገመል 100፡ ንጤለበጊዕ ከኣ 10 ናቕፋ ኣብ ዓመት እዩ። ብኣተሓሕዛ ህግደፍ እዚ ተተሚኑ ዘሎ ግብሪ ንእንስሳ ዝኾነ ምሕረትን ሕድገት ዘይግበረሉ ኮይኑ ዘይምትግባሩ ድማ ከቢድ መቕጻዕቲ ዘኸትል እዩ።

እዚ ከምዚሉ እንከሎ ዕድሚኦም 70 ዓመትን ካብኡ ንላዕልን ንዝኾኑ ኤርትራውያን መሬት ከይወሃብ እቲ ስርዓት ከልኪሉ ኣሎ። እቲ ስርዓት ነዚ ዝህቦ ምኽንያት „ከልምዕዎ ኣይክእሉን እዮም“ ዝብል ሸፈጥ ኮይኑ፡ „እሞኸ በኸመይ ደኣ ይናበ“ ንዝብል ግና መልሲ የብሉን። ብሰንኺ እዚ ዕዉር ውሳነ ኣብ ዝተፈላለዩ ከባቢታት ኤርትራ፡ ጽልእን ተቓውሞን ኣብ ልዕሊ እቲ ስርዓት ይዓርገ ከም ዘሎ እዞም ምንጭታት ኣተሓሒዞም ገሊጾም

ካብዚ ሓሊፉ፡ እቲ ስርዓት ብኹሉ ክፋላት ሕብረተሰብ ጽልኢ ኣብ ልዕሊኡ እንዳዛየደ ኣብ ዝኸደሉ ዘሎ ግዜ፡ ናይቶም ባዕሉ ፈቓድ ሂቡ ዘዋፈሮም ነጋዶ ንብረት ብህዶ ይዘምት ከም ዘሎ ካልኦት ምንጭታት ሓቢሮም። እቲ ሓበሬታ ከም ዝገልጾ ኤርትራውያን ነጋዶ ፈቓድ ወሲዶም ብናይ ወጻኢ ሸርፊ ገዚኦም ብኮንተይነራት ኣብ ወደባት ኤርትራ ምስ ኣብጽሕዎ ነቲ ንብረት ይራስዮ ኣሎ። እቶም ሓበርቲ‘ኳ ንዕኡ ዝምልከት ዘቕረብዎ ዝርዝር እንተዘየለ እቲ ጉጅለ ንራስያ ዝሕግዞ ዕባራ ምኽንያት ከም ዘቕርብ ፍሉጥ እዩ

መለኽቲ ዓገቲ ናይ ሓባር ረብሓ’ዮም

ብዙሕ ግዜ ብዛዕባ እንታይነት እዚ ኣብ ኤርትራ ዘሎ ስርዓትን ኣብ ልዕሊ ህዝቢ ዝውርዶ ዘሎ ግፍዕን ጭቆናን ተጻሒፉን ተዘሪቡን እዩ። እቲ ዝጸሓፍ ይኹን ዝዝረብ ንስለ ምጽሓፍን ምዝራብን ዘይኮነስ፥ ነቲ ንሱ ሒዝዎ ዘሎ ቄናን መንገዲ ተረዲእና ብድሕሪኡ እውን ከምኡ ዝመሰል ከይመጸና ተመኩሮ ንምቕሳም እዩ።

ብዛዕባ ውልቀ መለኽቲ ክትረኽ እንከሎ ኩሉ ግዜ ነቶም ኣብ ስልጣን ዘለዉ ውሱናት ጥራይ ዝምልከት  ጌርና ንወስዶ ኣይንሰኣንን ንኸውን። ካብዚ ንምድሓን እዩ ከኣ እቲ ፖለቲካዊ ጠቀስ መለኽቲ ዝጸሓፍን ዝዝረብን። መለኽቲ ነቲ ብፍላጥ ዘዘውትርዎ እኩይ ተግባራትን  ንህዝቢ ጅሆ ዝሕዝሉ ስልትን ዝምህዝዎ ተንኮላት፥ ንዓና ናብ ዝሓሸ ንምቕያሩ  ክንቃለስ ዘዳልወና ኣዩ።

መለኽቲ ስርዓታት ኣብ ስልጣን ዘለዉ ይኹን ናይ ምልኪ ኣተሓሳስባ ዘለዎም ጌና ኣብ ስልጣን ዘይበጽሑ ኩሎም፥ ኣገባቦም ሓደ ዓይነት እዩ። እቲ ኣብ ስልጣን ዘሎ መላኺ ስርዓት ኣብያተ ማእሰርቲ ከብዝሕ፥ ህዝቢ ኣብ ነንሓድሕዱ ከይረዳዳእ ብኸብዱ ሒዙ ኣመት ድራሩ ጥራሕ ከም ዝሓስብ ምግባር፥ ኮታ ኩሉ ፖለቲካዊ መሰል ህዝቢ ገፊፉ ክረግጽን ከርዕድን ጥራሕ እምበር፡ ራህዋን ቅሳነትን ከስፍን ማለት ዘበት እዩ። መለኽቲ ስርዓታት ነቲ ህዝቢ ዘረስርስ ዝመስል ግዝያዊ ጠለባት ከማልእ ወይ እውን ተስፋታት እናሃበ ስልጣኑ ዘናውሓሉን፥ ኣንጻሩ ንዝብገስ ይኹን ንዝሓስብ ከኣ ኣብ ደልሃመት እናኣተወ እዩ ኣፉ ዓቢሱ ስቕ ከብል ዝጽዕር።